بسم الله الرحمن الرحیم

 

احکام فطریه:

- واجب است که هر کس برای خود و هر کدام از عایله‌اش، تقریباً به قدر سه کیلو از قوت غالب ادا کند. قوت غالب یعنی آن چیزی که مردم غالباً از آن برای تغذیه استفاده می کنند، مثلاً گندم.(1)

شب عید فطر:

- فطریه از غروب روز آخر ماه – یعنی شب عید فطر – به عهده‌ی مکلف می آید و احتیاط این است که آن را قبل از ادای نماز عید فطر برای کسی که در نماز عید فطر شرکت خواهد کرد و آن را به جا خواهد آورد تأدیه کند. بنابراین اگر شما امشب حساب کنید که چقدر به عهده شماست و پولش را کنار بگذارید و فردا صبح قبل از آن که به نماز عید بروید، آن را ادا کنید، بهترین وجه است. البته اگر در آن موقع ادا نکردید، بعد از نماز عید فطر هم ادا کنید، ایرادی ندارد.(2)

نماز با فضیلت عید فطر:

- نماز بسیار بافضیلتی است. در این نماز، دعا، تضرع، گریه و توجه به خداست. نماز عید فطر، خوب نمازی است.... تمام عبادات برای این است که تربیت بشویم و پیش برویم.(3)

عید فطر:

- ماه رمضان با همه عظمت و کرامت و فضای انباشته از رحمتش سپری شد و مردم مسلمان در سراسر عالم در این ماه به برکت روزۀ روزها و توسل و دعا و ذکر و تلاوت قرآن، دلها و جانهای خود را نورانی تر و به خدا نزدیک تر کردند.

- عید فطر یکی از عظیمترین مناسبتهای اسلامی است. دنیای اسلام روز عید فطر را به معنای حقیقی عید می گیرند و این چیزی است که اسلام برای امت اسلامی خواسته است. «جعله الله لکم عیدا و جعلکم له اهلا» خداوند متعال امروز را برای امت اسلامی عید قرار داد و آنها را شایسته این عید دانست. ... ما باید از این هدیه‌ی الهی استفاده کنیم، هم استفاده شخصی به معنای راه دادن نور معرفت و توبه و انابه به دلهای خودتان که اگر از عالم معرفت و محبّت الهی دریچه یی بر روی دلهای خودمان باز و اندرون خود را نورانی کنیم، بسیاری از تاریکی ها و گرفتاریهای دنیای بیرون هم حل خواهد شد، چون دل انسان‌هاست که سرچشمه‌ی خوبی‌ها و بدی‌هاست.(4)

عید فطر روز پاداش گرفتن و رویت رحمت الهی بعد از ماه رمضان:

- عید فطر روز پاداش گرفتن و رؤیت رحمت الهی بعد از ماه رمضان است، بحمدالله ماه رمضان را که ماه صبر صلات بود، با عافیت گذراندید و خدای متعال، با دعا و ذکر و مناجات شما را به ادای فریضه روزه و توسل و خشوع در مقابل حضرت حق موفق کرد. امروز روزی است که انشاءالله خدای متعال پاداش شما را عنایت خواهد کرد. شاید یکی از بزرگترین پاداشهای الهی این باشد که خدا همه ما را موفق کند تا بتوانیم وسیله رحمت الهی را تا ماه رمضان آینده برای خودمان باقی بداریم.... درس ماه رمضان را برای دوره سال فرابگیریم، این می‌شود یکی از بزرگترین پاداشهای خداوند که توفیق این چنینی را به ما بدهد. رحمت و رضا و قبول و عفو و عافیت را از خدای متعال طلب کنیم این در حقیقت عید واقعی خواهد شد.(5)

عید سعید فطر، مراسمی معنوی و بین المللی:

- عید سعید فطر شاید برجسته‌ترین خصوصیتش این است که مراسمی معنوی و بین‌المللی است. این رسم بین‌المللی جنبه معنوی بارز و نمایانی دارد. در دعای قنوت عید فطر می خوانیم، [اسئلک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمداً صلی الله علیه و آله ذخراً و شرفاً و کرامه و مزیدا] عید همه مسلمانان و مایه شرف اسلام و پیامبر اسلام و عزّت اسلام و ذخیره‌یی تمام نشدنی در طول تاریخ است. با این چشم به عید سعید فطر نگاه کنیم. امروز ملّت اسلامی بزرگ ما به این ذخیره نیازمندیم. از این ذخیره، دو چیز باید مورد استفاده مسلمانها قرار گیرد، اول، وحدت و نزدیکی مسلمین است و دوم توجه به معنویت در دنیای اسلام است. در دنیای اسلام هر دو عامل تکامل بخش و پیشبرنده مورد خدشه قرار گرفته است.(6)


پی نوشته ها:

1- از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با مردم 6/2/69
2- از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با مردم 6/2/69
3- از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با مردم 6/2/69
4- از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران 25/9/80
5- از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با کارگزاران 25/9/80
6- از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با مسئولان 7/10/79

پیغمبر اعظم صلی الله علیه و آله فرمودند:

حضرت موسی علیه السلام به خدا گفت:

خدایا !

قرب و نزدیکی به تو را می خواهم.

خدا جواب داد:

نزدیکی به من نصیب کسی می شود که شب قدر را بیدار بماند.

موسی گفت:

خدایا !  رحمتت را می خواهم.

خدا جواب داد:

رحمت من نصیب کسانی می شود که در شب قدر به مساکین و فقراء رحم کنند.

موسی گفت:

خدایا !  جواز عبور از صراط را می خواهم.

خدا جواب داد:

جواز عبور نصیب کسی می شود که شب قدر صدقه بدهد.

موسی گفت:

خدایا !   از درختان و میوه های بهشتی می خواهم.

خدا جواب داد:

نصیب کسی می شود که در شب قدر مرا تسبیح بگوید.

موسی گفت:

خدایا !   نجات از آتش را می خواهم.

خدا جواب داد:

کسی نجات می یابد که در شب قدر استغفار کند.

موسی گفت:

خدایا !   رضایتمندی تو را می خواهم. ( از خودم )

خدا جواب داد:

من از کسی راضی می شوم که شب قدر دو رکعت نماز بخواند.

« قَالَ مُوسَى علیه السلام إِلَهِی‏ أُرِیدُ قُرْبَکَ‏ قَالَ قُرْبِی لِمَنْ یَسْتَیْقِظُ لَیْلَةَ الْقَدْرِ قَالَ إِلَهِی أُرِیدُ رَحْمَتَکَ قَالَ رَحْمَتِی لِمَنْ رَحِمَ الْمَسَاکِینَ لَیْلَةَ الْقَدْرِ قَالَ إِلَهِی أُرِیدُ الْجَوَازَ عَلَى الصِّرَاطِ قَالَ ذَلِکَ لِمَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ قَالَ إِلَهِی أُرِیدُ مِنْ أَشْجَارِ الْجَنَّةِ وَ ثِمَارِهَا قَالَ ذَلِکَ لِمَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَةً فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ قَالَ إِلَهِی أُرِیدُ النَّجَاةَ … قَالَ ذَلِکَ لِمَنِ اسْتَغْفَرَ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ قَالَ إِلَهِی أُرِیدُ رِضَاکَ قَالَ رِضَائِی لِمَنْ صَلَّى رَکْعَتَیْنِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر.»[۱]

بسم الله الرحمن الرحیم
بعضى از بزرگان فقهاء چگونگى ورود ريا را در عمل انسان به ده صورت ترسيم كرده‏ اند:

نخست اين كه، انگيزه او بر عمل فقط ارائه به مردم باشد كه قطعاً عمل او باطل است.


دوم اين كه، هدفش هم خدا باشد و هم ريا و آن نيز موجب بطلان عمل مى ‏شود.


سوم اين كه، تنها در بعضى از اجزاءِ واجب عمل خود قصد ريا كند مثل اين كه ركوع‏ يا سجود نماز واجب را به قصد ريا انجام دهد اين نيز موجب بطلان عمل است هرچند محلّ تدارك آن جزء باقى باشد، به همين جهت ريا را تشبيه به باطل شدن وضو هنگام نماز كرده‏ اند، هرچند احتياط آن است كه جزء ريائى را دوباره به جا آورد و بعد از پايان، نماز را اعاده نمايد.


چهارم اين كه، در بعضى از اجزاء مستحبّ مانند قنوت قصد ريا كند و آن را نيز موجب بطلان عمل دانسته ‏اند.

پنجم اين كه، اصل عمل براى خداست ولى آن را در مكانى (مانند مسجد) به جا مى ‏آورد كه انگيزه الهى ندارد، آن هم موجب بطلان عمل است.


ششم اين‏كه، درمورد زمان عمل، ريا مى ‏كند؛ مثلًا، اصل نماز بقصد خداست امّا انجام آن در اوّل وقت به نيّت ريا مى ‏باشد آن هم مانند رياى در مكان موجب فساد عمل است.

هفتم اين كه، در مورد بعضى از ويژگيها و اوصاف عمل قصد ريا دارد؛ مثل اين كه انجام نماز را با جماعت يا با حالت خضوع و خشوع به قصد ريا باشد هرچند نسبت به اصل نماز به راستى قصد خدا دارد، آن هم موجب بطلان عمل است؛ زيرا اين ويژگيها از اصل عمل جدا نيست و به تعبير ديگر اين اوصاف با موصوف خود متّحد مى ‏باشد.

هشتم اين كه، اصل عمل به نيّت خداست امّا مقدّمات آن جنبه ريائى دارد؛ مثل اين كه نماز را در مسجد به قصد خدا به جا مى ‏آورد ولى حركت به سوى مسجد به قصد ريا است، بسيارى از فقهاء اين نوع ريا را موجب بطلان عمل نمى ‏دانند زيرا مقدّمات ريائى خارج از عمل بوده است، و قاعده فقهى نيز همين را اقتضا مى ‏كند.

نهم اين كه، بعضى از اوصاف بيرونى را به نيّت ريا انجام مى ‏دهد، مثل اين كه اصل نماز را به قصد خدا انجام مى ‏دهد ولى انداختن تحت‏ الحنك را به قصد ريا، اين نوع ريا هر چند كار زشت و مذمومى است ولى موجب بطلان اصل عمل نمى ‏شود.

دهم اين كه انجام عمل فقط براى خداست ولى اگر مردم او را ببينند خوشحال می ‏شود بى آن كه هيچ تأثيرى در كيفيّت انجام عمل داشته باشد اين قسم نيز موجب‏ بطلان عمل نيست بلكه در حقيقت ريا محسوب نمى ‏شود، زيرا ريا آن است كه انگيزه ‏اى براى عمل شود.

اخلاق در قرآن ، حضرت آیة الله مکارم شیرازی


 

بسم الله الرحمن الرحیم
سید بن طاووس(ره) در کتاب اقبال الاعمال درباره این دعا چنین می نویسد:

«ایوب بن یقطین به خدمت امام رضا(ع) نامه ای نوشت و در آن از او خواست که بر این دعا صحه بگذارد. حضرت در پاسخ او مرقوم فرمود:«بله، این دعا، دعای حضرت امام باقر علیه-السلام در سحرهای ماه رمضان است.»

حضرت امام رضا علیه السلام سپس روایتی از امام باقر می فرمایند که مضمون آن تکان دهنده است و بلکه این روایت بتواند ما را از غفلتی که نسبت به این دعا روا داشته ایم بیدار کند. سید بن طاووس به نقل از امام رضا علیه السلام این چنین ادامه می دهد:
«پدرم به نقل از امام باقر علیه السلام فرمود: اگر مردم می دانستند که این درخواست ها چه قدر نزد خدا عظمت و ارزش دارد و زود مستجاب می شود، برای به دست آوردن آن، حتی با شمشیر، با هم می جنگیدند و خداوند هر کس را بخواهد به رحمت خود اختصاص می دهد.
نیز امام باقر علیه السلام فرمودند: اگر سوگند یاد می کردم، راست و درست بود که اسم اعظم خداوند در این دعا وجود دارد. پس هرگاه این دعا را خواندید، در دعا و درخواست بکوشید، که این دعا از دانش نهان است و آن را جز از اهل آن کتمان کنید و منافقان و تکذیب کنندگان و منکران اهل این دعا نیستند.»
جالب اینکه این دعا با این همه تاکید و معنا و عظمت، یکی دو صفحه بیشتر نیست و خواندن آن بیشتر از 5 دقیقه از وقت گرانبهای! ما را نمی گیرد. علامه حسن زاده آملی می‌نویسد: وقتی به حضور شریف علامه طباطبایی، تشرف حاصل کرده بودم و عرض حاجت نمودم، فرمود:
«آقا، دعای سحر حضرت امام باقر علیه السلام را فراموش نکن که در آن جمال و جلال و عظمت و نور و رحمت و علم و شرف است و حرفی از حور و غلمان نیست اگر بهشت شیرین است، بهشت آفرین شیرین‌تر است.»
 

علامه سید ابراهیم زنجانی در کشکول خود آورده است:

برای برآورده شدن حوائج مهم و شفای بیمار ،

چهل ویک مرتبه باید خوانده شود:

«اللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

و أَسئَلُکَ بِحَقِّ رُوحِ عَلِی بنِ أبی طالِبٍ

الَّذی لَم یَکفُر باللهِ طَرفَه عَینٍ اَبَدَاً

أن تَقضِی حاجَتی»

منبع:رضوی،سیدمحمدرضی،تحفه رضوی،ص155